سندروم زجر تنفسـی حـاد یـک التهـاب و ضـابعه شدید ریوي است که باعث به خطـر افتـادن زنـدگی مـی شـود. ریـه در ایـن بیمـاري بـه شـدت متـورم میشود و حبابچه هـاي ریـوي پـر از خـون و مـاده آبکی می گردد بطوري که از عبور اکسـیژن بـداخل بدن و خروج گاز کربنیک از ریه جلـوگیري میشـود . در ایـن بیمـاري ریـوي بیمـاران نیـاز بـه اکسـیژن اضــافی و دســتگاه مکــانیکی تــنفس ( ventilator ) دارنـد. در کشـورهاي پیشـرفته علیـرغم درمانهـاي مناسب بیش از نیمی از بیماران فوت می کنند.
چه کسانی دچار این بیماري می شوند؟
در آمریکـا سـالانه 150 هـزار نفـر دچـار ایـن بیماري می شوند. در هر موقعیت و وضعیتی اتفـاق می افتد و معمولا در کسانی بروز می کند که بـراي بیماري دیگري درمان می شوند و یا اتفاقی در جاي دیگري از بدن افتاده و ریـه بـه طـور ثانویـه دچـار التهاب شده است. لازم به ذکـر اسـت کـه اکثـر ایـن بیماران هیچگونه سابقه بیماري نداشته اند.
چه عواملی باعث سـندروم زجـر تنفسـی حـاد میشود؟
ذات الریه، عفونت هاي خون، تصادفات، ضربه هاي مغزي، شکستگی استخوانها، ضربه به قفسه صدري، تزریق خون و فرآورده هاي آن، استنشاق گازها، خونریزي شدید، کاهش فشار خون، شیمی درمانی، پرتودرمانی، پانکراتیت، عفونتهاي داخل حفره شکم
علائم بیماري؟
معمــولا ایــن بیمــاران بــه یــک دلیــل دیگــري در بیمارستان بستري هستند کـه دچـار تنگـی نفـس، تعریق، کمبود اکسـیژن، زجـر تنفسـی میگـردد و بدنبال این علائم ممکن اسـت د چـار کـاهش سـطح هوشیاري و نارسایی کلیوي نیز گردند.
درمان بیماري؟
هیچگونه درمان اختصاصی وجـود نـدارد اقـدامات درمانی 2 هدف را پوشش می دهد.
1 -درمان بیماري زمینه اي که باعـث رجـر تنفسـی شده است.
2 -حمایت تنفسی کـه بایسـتی لولـه در نـاي بیمـار گذاشته شود و به دسـتگاه مکـانیک ی تنفسـی وصـل شود و از داروهاي استفاده شود کـه بیمـار راحـت بتواند دستگاه را تحمـل کنـد . ضـمنا داروهـائی کـه باعث بهبودي بیماري زمینـه اي مـی شـود بایسـتی تجـویز گـردد ماننـد: آنتـی بیوتیـک هـا، داروهـا بالابرنده فشار خون، تزریق خون و … تا زمانی که بیمار به دستگاه وصل مـی باشـد لولـه داخل ناي باقی می مانـد و بیمـار نمـی توانـد از راه دهان غذا بخورد به همین دلیـل از طریـق بینـی یـک لوله داخل معده گذاشته مـی شـود و تغذیـه از ایـن طریق انجام می شود.
بخش مراقبت هاي ویژه (آي . سی . یو )؟
آي . سی . یو بخشی از بیمارستان است که بیماران بـدحال در آن جـا بســتري مــی شـوند و یــک تــیم پزشکی شامل چند پزشک ، پرستاران بخـش ویـژه ، متخصص دستگاه مکانیک تنفس، متخصص تغذیـه، فیزیوتراپ و کمک بهیاران بخش ویژه، می باشد. بیماران در آي . سی . یـو معمـولا بـه دسـتگاه هـا، مانتیورها و لوله هاي مختلف وصل مـی شـوند کـه براي نجات بیمار لازم است، بـدیهی اسـت مشـاهده بیمـار در ایـن وضـعیت باعـث نـاراحتی اطرافیـان خواهد شد.
سندروم زجر تنفسی باعث چه عوارضی می شود ؟
مهمترین عارضـه ، مربوط به اسـتفاده از دسـتگاه مکانیک تنفسی است :
1 -سوراخ شدن ریه، پنوموتوراکس
2 -عفونت هاي ثانویه ریه
3 -عوارض مغزي
4 -آسیب به اعضاي دیگر بدن مانند کلیـه، قلـب، کبد، مغز استخوان
آیا سندروم زجر تنفسی حاد کشنده است؟
سندروم زجر تنفسی بسـیار کشـنده اسـت و پـیش آگهـی آن را نمـی تـوان مشـخص نمـود بعضـی از بیمـاران ظـرف چنـد روز بهبـودي پیـدا مـی کننـد. درمان گروهی ممکن است چنـد هفتـه یـا چنـد مـاه طول بکشد.
بعضی از بیماران زجـر تنفسـی سـریعا فوت می کنند و تعدادي بعـد از مـدت طـولانی فـوت می کنند.طولانی شدن این بیمـاري و متغیـر بـودن وضــعیت بیمــار ، حتــی باعــث جریحــه دار شــدن احساسات فامیل و دوستان بیمـار مـی گـردد. لازم است که فامیل و دوستان بیمار امیدوار باشند زیـرا سیر بیماري قابل پیش بینی نمـی باشـد. لازم اسـت یـک نفـر از مسـئولین بیمـار بطـور مرتـب بـا تـیم پزشکان ارتباط داشته باشد و در تصـمیم گیریهـاي مربوط به بیمار شرکت داشته باشد.
دستگاه مکانیکی چیست و چگونه به بیمار کمـک می کند؟
تنفس با دسـتگاه مکـانیکی یـک راه حمایـت تنفسـی بــراي زنــده نگــه داشــتن بیمــاران اســت. دســتگاه مکانیکی وسیله اي اسـت کـه وقتـی بیمـار قـادر بـه تنفس نمـی باشـد بـه ا و کمـک مـی کنـد کـه بتوانـد احتیاجات بدن که شامل جذب اکسـیژن و دفـع گـاز کربنیک است را برطرف کند.
چرا از ونتیلاتـور ( دسـتگاه مکـانیکی تـنفس ) استفاده می شود ؟
1 -جهت اکسیژن رسانی به بدن
2 -جهت دفع گاز کربنیک
3 -جهت کم کردن کار تنفسی
4 -در بیماران مغزي با اختلال در مرکز تنفس
چگونه بیماري که به ونتیلاتور متصل مـی باشـد، پایش می شود؟
به بیمار وسایلی وصل می شود که می تواند فشـار خون، تعداد نبض، تعداد تـنفس، میـزان اکسـیژن بیمار را در هر لحظه نشان دهد و تغییرات را به تیم پزشکی نشان بدهد تا بتوان پارامتراي ونتیلاتـور را تغییر داد بطور معمول در دسـتگاه ، تعـداد تـنفس ، میزان حجم هوا در هر تنفس، سـر عت وارد شـدن هوا به داخل ریه، میزان اکسیژن، مقدار کمک بیمار به دستگاه ،مقدار کمک دستگاه بـه بیمـار ، تنظـیم میشود و با انجـام آزمایش آنـالیز گازهـاي خـون شریانی می توان پارامترهاي دستگاه را بر اسـاس نیاز بیمار تغییر داد.
چه مدت می توان از ونتیلاتور استفاده نمود؟
ونیلاتور می تواند باعث نجات بیمار شـود اگـر چـه خطراتی نیز دارد. ونتیلاتور باعـث درمـان بیمـاري نمی شود فقط می تواند بیمار را زنـده نگـه دارد تـا بیماري زمینه اي درمان شود. گروه پزشکی همیشه در تلاش است که هر چه زودتر بیمار را از دسـتگاه ونتیلاتور جدا نماید (اگر شرایط بیمار اجازه دهد) بعضی از بیماران چنـد سـاعت بعضـی چنـد روز و گروهی مدت طولانی تر نیاز به دستگاه دارند. گاهی بیماران براي تمام عمر نیـاز بـه دسـتگاه ونتیلاتـور دارند .
بیمار زیر دستگاه ونتیلاتور چه احساسی دارد؟
ونتیلاتور براي بیمار درد ندارد ولی باعث عوارض دیگري می شود، گداشتن لوله در ناي از طریق دهان و یا بینی باعث ناراحتی بیمار می گردد و احساس بدي دارد ضمنا نمی تواند صحبت بکند و یا غذا بخورد. گاهی اوقات بیماران از اینکه دستگاه هوا را با فشار به داخل ریه می فرستد ناراحت هستند و یا گاهی در زمانی که بیمار بازدم دارد دستگاه هوا به بیمار می دهد و باعث ناراحتی بیمار می گردد در این موارد براي آرام کردن بیمار از داروهاي مختلف استفاده می گردد.
عوارض ونتیلاتور ؟
با این که ونتیلاتور یک حمایت تنفسی است و باعث زنده نگه داشتن بیمار می شود عوارضی هم دارد: پنوموتوراکس (سوراخ شدن ریه زیرا دستگاه با فشار مثبت هوا را به داخل ریه می فرستد و ممکن است باعث سوراخ شدن ریه شود) عفونت ریوي یکی ار عوارض شایع دستگاه عفونت ریوي است. آسیب رساندن به بافت ریه: فشار مثبت دستگاه ونتیلاتور ممکن است باعث آسیب رساندن به بافت ریه شود در این زمان پزشکان بایستی دستگاه را طوري تنظیم نمایند که این آسیب حداقل باشد. یاد آوار می شویم تیم درمانی بیمارستان آراد، صمیمانه و با استفاده از تجربیات و تجهیزات درمانی در تمام اوقات شبانه روز آماده ارائه خدمات به بیماران می باشند.
تهیه و تنظیم :
نشاط خسروی – میکروبیولوژیست
منبع:
دکتر عباس نعمتی ، متخصص داخلی ، فوق تخصص بیماریهاي ریوي
